Macahel yöresi muhtarları, Mart 2011’de başlanması planlanan tapu ve kadastro çalışmaları hakkında İstanbul’daki Macahelliler için bir bilgilendirme toplantısı yaptı.

Macahel Vakfı merkezinde yapılan toplantıya, konunun önemi dolayısıyla Macahelliler yoğun ilgi gösterdi. Toplantıda tapu ve kadastro çalışmalarının yanı sıra, organik tarım konusu da tartışıldı.

Tapu ve Kadastro Çalışmaları

Toplantıya Kayalar Köyü Muhtarı Orhan YAVUZ’un kadastro çalışmalarıyla ilgili sunumuyla başlandı.

Sunumda öne çıkan bazı hususlar:

• 2011 yılında Artvin’de kadastro çalışmalarının bitirilmesi hedeflenmektedir. Mart ayında Macahel’deki çalışmaların başlaması planlanmaktadır. Kadastro çalışmalarında 1936 yılında yapılan kayıtlar dikkate alınmayacaktır. Bunun yerine 1969 yılında çekilen hava fotoğrafları ve sonrasındaki amenajman planları dikkate alınacaktır. Bu kayıtlara göre tarım arazisi olarak gözüken yerler tapulamaya konu olacak. Ancak bu yerler sonradan ormanlaşmışsa bu yerlerin orman olarak kaydedilmesi gündeme gelebilecek, bu husus sorun oluşturabilecektir. Bu noktada yetkililerin yöre şartlarını dikkate alarak mümkün olduğunca toleranslı davranması beklenmektedir.

• Geleneksel olarak ailedeki kız çocuklarına mülkiyetten pay verilmemesi bu süreçte sorun teşkil edebilir. Sorun olmaması için rıza alınması veya bir mutabakat sağlanması gerekebilir.

• Tapu ve kadastro işlemleri başlamadan arazilerin sınırlarının, uygun ortam ve ölçülerde belirli hale getirilmesi yararlı olacaktır.

• Öncelikle arazilerin teknik olarak ölçümleri yapılacak, devamında ise muhtar ve bilirkişilerin eşliğinde arazinin mülkiyet durumu saptanacak, yapılan tespitler ilan edilerek kesinleşecektir. Konuyla ilgili itirazlar kadastro komisyona yapılabileceği gibi kadastro mahkemesinde dava da açılabilecektir. Ayrıca kesinleşmeden sonra da 10 yıl içinde asliye hukuk mahkemesine dava açılabilir.

• Meralar, mezralar, yaylalar, yollar orta malı olup, bunlar bu şekilde tespit edilip köy tüzel kişiliği üzerine tescil edilecektir.

• Tapu ve kadastro işlemleri sırasında hak sahiplerinin yerinde olması, olası ihtilafların zamanında çözülmesi açısından çok önemlidir. Bu çalışmaların kesin olarak ne zaman başlayacağı ayrıca ilan edilecektir.

• Tapu ve kadastro çalışmalarının finansmanını devlet yapacak, harç vb. cüzi bedeller dışında bir ödeme yapılmayacaktır. Her köye ayrı bir ekip girecek olup, 15 gün içinde çalışmaların tamamlanması planlanmaktadır. Fakat hava durumu ve mevsim şartları çalışmaları etkileyebilecektir.

• Macahel’deki zor şartlar dolayısıyla yaşanan göçlerden dolayı kullanılmayan arazilerin durumu önemlidir. Bu konudaki zor durumumuzu iyi anlatmalıyız. Sonuçta insanlar zor şartlar nedeniyle göç ettiler. Bu gibi mağduriyetleri muhatap olduğumuz memurlar düzeyinde değil de daha üst düzeylerde dile getirmemiz gerekiyor. Biz sonuçta orman düşmanı değiliz. Yüzyıllarca bu ormanları özel kullanım yöntemleri ile koruduk. İdarenin bu gerçeği görmesi gerekiyor. Oradaki coğrafyayı yöre halkı yönetmelidir. Bunu kabul ettirmemiz lazım.

Organik Tarım 

Tapu ve kadastro çalışmalarıyla ilgili açıklamalardan sonra toplantıya organik tarım konusuyla devam edildi. Konuyla ilgili olarak Maral Köyü Muhtarı Metin BAYRAM bir sunum yaparak, bazı noktalarda katılımcıların görüşlerini talep etti.

Sunumda öne çıkan bazı hususlar: 

• Doğal ürünlerin değerlendirilmesi noktasında organik tarım çalışmaları başlatıldı. Şu anda 450 üretici organik tarım kapsamındadır. Bir o kadar üreticinin de bu kapsama girmesi gerekmektedir. Bu gerçekleşirse 900-1000 civarında bir rakama ulaşılmış olacak. Organik tarım kapsamında bal, pekmez, fasulye, fındık, mısır, ıhlamur çayı, ceviz gibi ürünler bulunmaktadır.

• 2009 yılında devlet, organik tarımda geçiş sürecini bitirmiş olan üreticilere dönüm başına 18 TL destek verdi. Bu sene 25 TL destek verilecek. Bu desteğin alınabilmesi için dosyaların yenilenmesi gerekmektedir. Şubat sonuna kadar vaktimiz var. Dosya başı 20 TL Tarım Müdürlüğüne, Ziraat Odasına da 20-75 TL arası ücret ödemesi söz konusu olabilecek.

• Organik tarım sertifikası için başlangıçta Köyler Birliği tarafından ilgili şirkete 25.000 TL ödeme yapıldı. Bu sene 40.000 TL ödeme yapılması gerekiyor. Eğer 900-1000 civarında üretici organik tarım kapsamına girerse bu miktar 80.000 TL civarında olacak. Bu miktarın hey yıl ödenmesi gerekmektedir.

• Bu sene organik tarım desteği adı altında Macahel’e 160.000 TL civarında para girecek. Sertifikasyon ödemeleri için, yapılan devlet desteğini Köyler Birliği bütçesine aktarılmasını öneriyoruz. Aksi takdirde bu çalışmalar başlamadan biter. Köyler Birliğinin bütçesini oluşturmamız ve bu amaçla radikal kararlar almamız lazım. Bu bütçede biriken para ile ortak yatırımlar yapabiliriz. Örneğin yollarla ilgili menfez vb. bir yapım söz konusu olursa bütçenin bir kısmını aktarabiliriz. Eğer kabul ederseniz Köyler Birliğinin bu şekilde bir bütçesinin oluşturulmasını istiyoruz. Köyler Birliğinin içini dolduralım. Organik tarım kapsamındaki destekleri Köyler Birliğine aktarırsak bu sorunu çözmüş oluruz. 2011 Mart ayında destekler alınacak.    

Toplantıya katılanlardan Macahel Vakfı Danışma Kurulu Üyesi Selman DURSUN organik tarım kapsamındaki sertifikasyon çalışmaları ile Köyler Birliği bütçesi hakkında söz aldı. DURSUN, organik tarım konusunda endişelerini “anlaşıldığı kadarıyla organik tarım sertifikasyonu için yapılacak ödemeye herkesin katılması, ortak bir sertifikasyon yapılması öngörülüyor, ancak eğer organik tarım ürünlerinin satışında, yani elde edilecek gelirde de herkese aynı oranda bir yansıma gerçekleşmezse, bu projenin yalnızca birkaç kişiye hizmet etmesi ihtimali vardır. Eğer ortak bir pazarlama ve satış söz konusu olmazsa, sadece pazarlama alanında güçlü araçlara sahip olan, yani organik ürünleri satıp gelire dönüştürme imkânı gelişmiş kişi ve kurumlar bundan kâr sağlayacaktır. Dolayısıyla sertifikasyon noktasında herkesin para yatırdığı bir işten, somut olarak yalnızca birkaç kişi yararlanmış olacaktır. Bu nedenle eğer ortak bir pazarlama söz konusu değilse bu projenin yeniden değerlendirilmesi gerekir. Ayrıca yöremizde üretim az ve tarım arazileri çok dağınık olduğundan, üretilen ürünler satılsa bile bundan elde edilecek gelirle sertifikasyon için her yıl ödenecek yüksek meblağ karşılaştırıldığında bunun kârlı olma ihtimali düşüktür. Biraz önce de ifade edildiği gibi organik tarım ancak çok büyük çaptaki üretim ve satışlarda ciddi bir kâr sağlayabilmektedir. Yöremiz ürünleri fiilen zaten organik olarak üretiliyor ve belirli bir pazarı var. O nedenle sertifikasyon konusunu tekrar düşünmemiz gerekir” şeklinde dile getirdi.

Organik tarım kapsamında gündeme gelen Köyler Birliği bütçesi üzerinde de düşünce ve önerilerini anlatan DURSUN şunları kaydetti: “Köyler Birliği bütçesinin süreklilik arz eden bir gelirle desteklenmesi ve böylece başta yol olmak üzere köylerin ortak ihtiyaçları için kaynak sağlanması hususunda hemfikiriz. Ancak bunun için tarım desteklerinin kullanılması amaca uygun değildir. Bu açıdan halen gündemde olan HES projeleri bir fırsattır. Köyler Birliği bir HES projesi yapmalıdır. Bunu yaparsa devletin alım garantisi nedeniyle sürekli ve çok önemli gelir imkânına kavuşmuş olur. Bu aynı zamanda HES tartışmalarını da bitirir. Macahel halkı da bundan çok kazançlı çıkar”.          

Toplantıyla İlgili Diğer Notlar

Toplantıda dikkat çeken diğer hususlara ilişkin notlar: 

• Toplantının yapıldığı alanın küçük olması ve katılımın fazla olacağının öngörülememesi, belli ölçüde bir izdihamın yaşanmasına sebep oldu. Kalabalık sebebiyle sunum yapanların sesi zor duyulduğundan sağlıklı bir tartışma ortamı oluşmadı. Bu durum için Vakıf yöneticisi Mehmet CESUR özür diledi.

• Diğer taraftan tapu ve kadastroyla ilgili hukuki nitelikteki bazı konuların bir hukukçu desteğinde aktarılmasının daha uygun olabileceği değerlendirildi.

• Bir diğer husus da toplantı yönetiminin, farklı görüş ileri süren katılımcıların konuşmalarından rahatsız olmalarının nedeni anlaşılamadı ve dinleyiciler tarafından şaşkınlıkla karşılandı.  Bu bağlamda örneğin Köyler Birliği'nin organik tarım sertifikasyonu için yaptığı 25.000 TL'lik ödemenin kaynağının sorulmasına gösterilen tepki ve bu konuda net bir izahta bulunulmaması garipsendi.

• Kayalar Köyü Muhtarının, konuyla ilgisiz olarak değindiği biyosfer rezervi statüsünü, Macahel’in geleneksel koruma anlayışını benimseyen bir statü olarak ileri sürmesi dikkat çekti. Oysa bu statünün Macahel’de UNESCO’nun öngördüğü içerik ve usule aykırı olarak, örneğin yöresel hiçbir kuruluş katılımı olmadan ilan edilmiş olduğu, özellikle yapılan bölgelemenin (zonlamanın) ve devamında hazırlanan yönetim planının yöredeki geleneksel koruma-kullanma anlayışını hiçbir şekilde yansıtmadığı biliniyor. Ayrıca yörede yol vb. temel ihtiyaç niteliğindeki faaliyetlerin dahi karşısına bu statünün çıkarılıyor olması, söz konusu statünün hangi anlayışla ilan edildiğini ve uygulandığını açıkça gösteriyor.