TBMM.’nin 29 Ocak 2008 Salı günü yapılan Genel Kurul oturumunda gündem dışı söz alan Artvin Milletvekili Metin Arifağaoğlu, Macahel’in yol sorunu hakkında konuştu. Arifağaoğlu’nun konuyla ilgili açıklamalarına Hükümet adına söz alan Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım cevap verdi.

Macahel’in yol sorunu kapsamında özellikle 1991’de bu yana devam eden, fakat hala bitirilemeyen yol genişletme çalışmaları gündeme geldi. Metin Arifaoğlu’nun, söz konusu çalışmaların 2009 yılında bitirileceği sözünün verildiği hatırlatması üzerine Bakan Yıldırım, bu sözünü tekrarladığını ifade etti.

Konuyla ilgili Genel Kurul Tutanakları (www.tbmm.gov.tr):

BAŞKAN (Meral AKŞENER): Gündem dışı üçüncü söz, Artvin ilinin ulaşım sorunları ve kardan dolayı kapalı bulunan köy yollarıyla ilgili söz isteyen Artvin Milletvekili Sayın Metin Arifağaoğlu'na aittir.

Buyurun Sayın Arifağaoğlu. (CHP sıralarından alkışlar)

Süreniz beş dakika.

METİN ARİFAĞAOĞLU (Artvin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Artvin ilinin ulaşım sorunları hakkında gündem dışı söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, Artvin, ulaşım sorunlarını hâlledememiş illerimizden biridir. Barajlar nedeniyle ulaşım sorunları katlanarak artmıştır. Kara yolları ağında bulunup yıllardır bitirilemeyen iki önemli projeden bahsetmek istiyorum: Bunlardan biri Borçka-Camili yolu, diğeri Ardanuç-Geçitli-Ardahan yoludur.

Değerli milletvekilleri, Borçka Camili yoluna 1991 yılında başlanmıştır. Aradan on yedi yıl geçmiştir. 42 kilometrelik yolun 30 kilometresi yapılmıştır, 12 kilometresi hâlen daha yapılmayı beklemektedir. Bu yol Artvin için, Borçka için çok önemlidir. Muratlı yol ayırımından itibaren, önce Aralık köyü, arkasından Atanoğlu ve Karagöl mesire yerinin yanından 1.830 rakımlı tepeye ulaşıyorsunuz, sonra alçalarak Macahel Havzası'na giriyorsunuz. Bu yola yaklaşık 15-16 milyon YTL para gerekmektedir.

İkinci yolumuz, Ardanuç-Geçitli-Ardahan yoludur. Bu yolun Artvin ili hudutları içinde kalan bölümü 31 kilometredir, 1993'ten günümüze on beş yıl geçmiştir ve 9 kilometresi yapılmış, 22 kilometresi yapılmayı beklemektedir.

Bu yolların akıbeti konusunda, ben, Sayın Bakana sözlü soru önergesi vermiştim. Sayın Bakan, bu kürsüden, bu yolların akıbeti hakkında 2009 yılının sonunda bitirileceği sözünü vermiştir.

Şimdi, ben, buradan, tekrar soruyorum: Sayın Bakanım, hazır buradasınız, eğer, bir ek kaynak bulunamazsa, bu iki projeyi 2009 yılının sonuna kadar bitirmek mümkün değildir. Mutlaka ek bir kaynağa ihtiyaç vardır. Zaten siz de konuşmanızda ek kaynak bulunarak bitireceğinizi söylemiştiniz.

Şimdi, beş yıllık iktidarınız döneminde 50 milyar dolarlık özelleştirme yaptınız, hiçbir hükûmete nasip olmadı, Artvin'e bu 50 milyar dolardan 1 lira gelmedi. Bundan sonra nasıl gelecek? Yine, 50 milyar dolar bu milletin parası, bu milletin malı özelleştirildi ancak 50 milyar dolardan dış borçlarımızdan yine 1 lira eksilmedi.

Şimdi, değerli arkadaşlarım, Artvin'in 311 köyü bulunuyor. Bu köylerimizin yüksek rakımlı olanları mutlaka yoğun kar yağışı nedeniyle kapanıyor, kapanması da muhtemeldir. Orada yaşayan insanlarımız da bir gün, iki gün, üç gün, beş gün yol kapanmasına tahammül etmektedir. Nitekim, dün akşam, Ankara'da yirmi dakika kadar elektriklerimiz kesilmiştir ancak bahsettiğim projelerden birinci proje, yani Macahel Havzası'nda bulunan 6 köy vardır. Bir ay değil, iki ay değil, değerli milletvekilleri, altı ay yolu kapalıdır. Altı ay o insanlar o zahmete, o eziyete dayanmaktadır. Kasım ayı gelmeden bütün erzakını, altı aylık yiyeceğini, içeceğini oraya götürüyor. Doktoru yoktur altı pare köyün. Sadece 1 hemşiresi vardır ve herhangi bir apandisit, fıtık patlamasında düşünün o insanların hâli ne olacaktır ve burada yaşayan insanlar mutlaka çözüm bekliyor. Öncelikle yollarının yapılmasını beklemektedir.

Değerli milletvekilleri, Artvin'in 572 kilometre il ve devlet yolları vardır, karayolları ağında bulunan 572 kilometre devlet ve il yolları vardır. Ne yazık ki bu 572 kilometreye bakmakla yükümlü olan şube şefliğinin 6 tane greyderi vardır, 1 tanesi 2005 modeldir, diğerleri de bakıma muhtaçtır. 5 tanesinden de 1 tane anca çıkar. 2 tane greyderle 572 kilometre yolu nasıl yapacaksınız? Şurada hemen ifade edeyim: Karayolları Türkiye'de yetişmiş tek uzman teşkilattır. Bunların üzerine ikinci bir uzman teşkilat yoktur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Bir dakika ekliyorum, lütfen tamamlayınız.

METİN ARİFAĞAOĞLU (Devamla) - Karayollarına imkân verirseniz, para verirseniz, makine ve teçhizat verirseniz mutlaka bunların üstesinden gelirler. Orada yetişmiş personelin, yetişmiş insanların bu 657 sayılı Devlet Memurlarının verdiği maaşla çalışmasından dolayı da onları kutluyorum.

Diğer önemli bir konu, Artvin ilinin merkez ilçenin ikinci bir ulaşım yoluna ihtiyacı vardır. Artvin'in nüfusu gittikçe artıyor. Tek yoldan ulaşıyorsunuz. Belediye de hayli haklı olarak yüklü araçlara gündüz şehre giriş imkânı vermiyor. İkinci bir alternatif yola mutlaka ihtiyacı vardır. Bunu çok önemsiyorum. Sayın Bakanın "2009 yılı sonunda bitirme" sözünü de ciddiye alıyorum, çok inanıyorum ve bu konuda yanıtlarını bekliyorum.

Hepinizi sevgiyle, saygıyla tekrar selamlıyorum. (CHP ve MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Arifağaoğlu.

(…)

BAŞKAN - Buyurun Sayın İnce.

Bir dakikayı geçmeyin lütfen.

MUHARREM İNCE (Yalova) - Çok teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Metin Arifağaoğlu'nu dinlerken yıllar öncesine geri döndüm. Üniversiteyi bitirdiğimde ilk öğretmenliğe Artvin'de başlamıştım. O gün de Camili'nin yolu kapalıydı, bugün de Camili'nin yolu kapalı. Bir çalışma ömrüne sığmamış, ben dokuz ay sonra emekli olacağım. İlk maaşımı aldığım yerde, şimdi emeklilik hayalleri kurarken, hâlâ Artvin'in yollarının yapılmamış olmasından üzüntümü yüce Meclisinizle paylaşmak istedim. Tabii, bunun altı yılı da iktidara aittir.

Sayın Bakan benim ilk göreve başladığım yerde, şimdi emekliliği hak etmiş birisi olarak, bu kadar sürede bu sorunların çözülmemiş olmasından üzüntü duyuyor mu? Bunu da sayın bakanlara sormak istedim.

Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın İnce.

(…)

Şimdi söz sırası Hükûmet adına Ulaştırma Bakanı Sayın Binali Yıldırım'da.

Buyurun Sayın Yıldırım. (AK Parti sıralarından alkışlar)

ULAŞTIRMA BAKANI BİNALİ YILDIRIM (Erzincan) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Artvin Milletvekili Sayın Metin Arifağaoğlu'nun Artvin ilinin ulaşım sorunlarıyla ilgili gündem dışı konuşmasına cevap vermek üzere söz almış bulunuyorum. Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Konuya geçmeden önce, kara yollarımızda çetin hava şartları dolayısıyla yapılan karla mücadele çalışmaları ve son durum hakkında sizleri bilgilendirmek istiyorum.

(…)

Sayın Arifağaoğlu'na katılıyorum, 1991'de başlamış bir yol var. Hangi yol? Artvin ayrımı-Ardanuç. Ardahan sınırına kadar. Ardahan'da da devam eden kısmı var. 1991-2002 yılları arasında yapılan miktar sadece 8,9 kilometre. On bir yıl geçmiş. Bir yıl için 1 kilometre bile düşmüyor.

Şimdi, burada bir gerçek ortaya çıkıyor. Kara yollarının şu anda başlayan, 1983 tarihinden itibaren başlayan, devam eden 1.500'ün üzerindeki projelerinin toplamı 55 katrilyondur. 1983, 1993, 2003, 2008… Kaç? Yirmi beş sene. Yirmi beş senede tamamlanan kısmı 22 katrilyondur. Ancak, bu 22 katrilyonun 14 katrilyonluk kısmı son beş yılda tamamlanmıştır arkadaşlar. Yirmi beş yılın beş yılında, toplam 22 katrilyonluk proje portföyünün 14 katrilyonluk kısmı son beş yılda yapılmıştır. İnsaflı olmak lazım. Bu da yetersiz. Böyle projelere gerekli kaynağı ayıramazsanız vaktinde bitmiyor. Vaktinde bitmeyen bir proje de hem ondan beklenen sosyal faydayı sağlamıyor hem de kamuya 1 yerine 1.000'e mal oluyor. Projeye başlıyoruz 1 lirayla, on yıl geçiyor; proje bedeli baktık 50 katına çıkmış, ama ilerleme yüzdesine bakıyoruz daha yarı olmamış. Neresinden bakarsanız bakın -bir kamu kaynağı- bir verimsizlikle karşı karşıyayız. Bu sadece Artvin'de değil, Türkiye'nin her tarafında var. Bu gerçeği görmemiz lazım. Artvin, kaldı ki, coğrafi olarak en zor coğrafyamız olan illerimizden bir tanesi ve orada altı yedi baraj yapılması nedeniyle, yol deplasmanları, ayrıca sorunu daha da önemli hâle getiriyor.

Artvin'de devam eden, sizin de ifade ettiğiniz gibi, on bir adet proje var. Ben, bu konuyu, daha önce, Genel Kurulda bütçemin görüşülmesi esnasında da ifade ettim. 2009 senesi sonuna kadar, buradaki geçmiş yıllardan devam eden projelerin en önemlilerini -siz ifade ettiniz- bitireceğiz. Bu sözümü burada tekrarlıyorum. Ama, ifade etmek istediğim bir başka şey daha var: Bizim için, 2008 ve 2009 dönemi, kara yollarında derlenip toparlanma yılı olacaktır. Bunu nasıl yapacaksınız? Gayet tabii ki, siz de ifade ettiniz, bütçe imkânlarıyla bunu yapmamız mümkün gözükmüyor. İlave imkânları burada geçen yıl nasıl kullandıksa, bu yıl da fazlasıyla kullanmak suretiyle bu kaynağı aktaracağız. Unutmayın ki, geçen yıl 2,5 katrilyon Karayollarının bütçesi olmasına rağmen, yıl içinde, bütçe yatırımı dışında 1,5 katrilyon ödenek temin edilmiş ve birçok projede önemli ilerlemeler sağlanmıştır. Aynı bakış açısıyla, imkânları biraz daha fazla zorlayarak, bilhassa birinci, ikinci derecede önemli projelerden başlamak üzere, yıllara sâri olan projelerin maliyetini daha da yükseltmemek, tamamlanmasını da geciktirmemek için, 2008 ve 2009 yıllarında çok ciddi çalışmalar yapacağız. Bunun için de, yüce Meclisimizin, siz milletvekillerimizin, gündemde olan, bir iki ufak kanuni düzenlememiz olacak, buna desteğinizi bekleyeceğiz. Bir tanesi, Yap-İşlet-Devret Kanunu'nun alanının genişletilmesine ilişkin bir düzenlemedir. Muhtemelen, bugünlerde Genel Kurula gelecek. Yarım kalan, maliyeti yüksek, geri dönüşümü oldukça düşük olan projeleri, bir an önce ekonomiye, ülkemize, insanımıza kazandırmak için bir düzenlemedir. Böylece, bununla, bu projeler hızlanacak. Diğer bir de tasarımızda ulaşım altyapısını desteklemeye yönelik ilave kaynak oluşturulmasını öngören bir düzenleme olacak. Bunu da yüce Meclisin takdirine sunacağız ve desteklerinizi bekleyeceğiz.

(…)

Bu vesileyle, bu fırsatı bana verdiğiniz için size teşekkür ediyorum, Genel Kurula saygılarımı sunuyorum. (AK Parti sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Yıldırım.