GEF-II
Biyoloji Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi
CAMİLİ BÖLGESİ SOSYAL DEĞERLENDİRME RAPORU

Muhammet BİLGİN
İl Kültür Müdürlüğü
ARTVİN

I. GİRİŞ

II. ÇALIŞMANIN AMACI VE HEDEFLERİ

III. TEMEL BULGU KONULARI

A. Gelir ve kazançlar
B. Mülkiyet
C. Doğal kaynak kullanımı
D. Organizasyon ve işbirliği
E. Güç ve karar verme yapıları
F. Geçim iyileştirme stratejileri
G. Doğal kaynak kullanımı ile ilgili bilgi, yaklaşım ve uygulamalar
H. Köy düzeyinde doğal kaynak kullanımı üzerindeki dış etkiler

IV. DOĞAL KAYNAK YÖNETİMİ VE SOSYO-EKONOMİK GELİŞME İLE İLGİLİ TEMEL KONULARLA İLGİLİ ÖZET

V. SONUÇ VE DAHA SONRA YAPILACAK ÇALIŞMALAR İÇİN ÖNERİLER I. GİRİŞ

Milli Prodüktivite Merkezi’nce CAMİLİ VE KARAGÖL (BORÇKA) ORMAN EKOSİSTEMLERİNİN KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ OLANAKLARI isimli çalışmadan alıntılanan paragraflar italik olarak verilmiştir.

Araştırma alanı Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Artvin iline bağlı Borçka İlçesinin Kuzeydoğusunda, Türkiye-Gürcistan sınırına bitişik bir konumda bulunmaktadır.

Camili, Maral, Uğur, Kayalar, Düzenli ve Efeler köylerinin toplamı Macahel bütününü oluşturur. Macahel Gürcü dilinde: beş parmağın ve el bileğinin birleşmesi anlamına gelmektedir. Coğrafi açıdan da köylerin dizilişleri bu şekildedir.

Köylüler Macahel köylerinin kuruluş tarihlerini bilmemektedir. Köylerinin köklü tarihini;  ""insanlık durdu duralı buralarda hayat var"" şeklinde ifade etmektedirler.

Macahel vadisi ve Batum güzergahı boyunca 18 köyün yer aldığını -aslında bu 18 köyün bir bütünü ifade ettiğini belirten köylüler- 12 köyün bugünkü Gürcistan sınırları içinde bulunduğunu, Camili, Maral, Uğur, Kayalar, Düzenli ve Efeler köylülerinden oluşan Macahellilerin kendi iradeleri ile Türkiye Cumhuriyetinde kaldıklarını da övünerek hatırladıklarını vurgulamak gerekmektedir.

Batum yüzyıllar boyunca yörede ""siyaset ve ticaret"" merkezi konumunda olmasına rağmen, Sovyetler Birliği süreci ile bu fonksiyonlarını kaybetmiştir. Sadece Macahel değil,  Artvin merkezi ve uzak ilçelerinin ihtiyaçları dahi; gerek Çoruh nehrinden kayıklarla, gerekse at sırtında-yaya olarak Batum'dan sağlanmakta idi. Yörede üretilen mısır, tütün ve meyvelerin yegane pazarı olan Batum ile Macahel köyleri arasındaki coğrafi-kültürel bağlar Macahellilere önemli olanaklar sunmaktaydı!

Ancak; siyasi gelişmeler nedeniyle Batum'a olan bağlantıları araya koyulan sınır ile kesilen    -Türkiye'de özgür iradeleriyle kalan- Macahelliler için yeni bir hayat başlamış oluyordu. Bir köylü, köylerini Borçka ilçesine bağlayan dağı göstererek konuyu; ""biz bu dağın arkasını pek bilmezdik"" şeklinde özetlemektedir.

Macaheli Borçka'ya, dolayısıyla Artvin'e bağlayan yol -bugün bile- yılın 6 ile 8 ayı ulaşıma kapalı durumda olduğu için geçit vermez. Artık köylerde elektrik var ama o da uzun-zorlu kış aylarında uzun sürelerle kesiliyormuş! Macahelliler, hastalık gibi acil durumlarda, hafta sonuna ve birkaç gün süren bürokrasiye takılmazlarsa Batum üzerinden Türkiye'ye girerek ""hayatla olan ezeli kavgalarına"" devam etmektedirler.

Yukarıda sıralanan dezavantajlar nedeniyle yöre halkı tarım ve hayvancılığa dayanan üretimlerini pazarlarken de hep güçlük çek(miş)tir. Bir ninenin dediği gibi: ""insanlar aç değildi yavrum. Yiyecek ekmeğimiz de, katığımız da eksik olmazdı. Ancak para yoktu.""

Bu belirtilerden hareketle Macahel yöresi ekonomisinin kendi içine kapalı, ""halkın geçimi"" ekseninde dönen bir yapısının olduğu açıkça görülmektedir.

Proje alanının, alanda yaşayanlarla birlikte yönetimi için; doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımının sağlanabilmesi TOPLUM temelli bir sistemin geliştirilmesi ile oluşturulabilecektir.

Çalışma ile proje alanı içerisinde bulunan 6 köyün sosyo-politik ve sosyo-ekonomik durumunun tahlil edilmesine yönelik  çalışmaların önemi büyüktür.

Korunan alanların yüzyıllardır burada yaşayan köylülerin eseri olduğu unutulmamalıdır. Çalışmanın verimliliği “topluma dayalı bir sistem kurup uyglulamaktan geçtiğine göre; yöre halkının sosyal-kültürel-ekonomik durumunu inceleyen çalışmaların devamlılığı sağlanmalıdır. Çünkü; Halk Kültürü sürekli değişen/gelişen bir olgudur!

Ancak: Araştırma süresi için ayrılan bir aylık sürede standart/literatür bilgilere ulaşmak mümkün ise de, Halk Kültürü denilen, içinde binlerce yıllık sosyo-kültürel birikimi barındıran, Maddi kültür ürünlerinin yanında Manevi kültür ürünlerini ifade eden teşekkülün gözlenmesi-derlenmesi ve belgelenmesi mümkün değildir!

Alana çıkmadan önce “Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi” projesi kapsamında Camili”de düzenlenen EKOTURİZM  seminerine katılınarak, proje hakkında bilgilenmenin yanında, Orman Bakanlığı’nın Türkiye’deki diğer proje alanlarında görev yapan uzmanları ile tanışılarak: Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Felsefesinin tarafımca algılanması sağlanmıştır.

Kültür Bakanlığı’nın, Halk Kültürlerini Araştırma Ve Geliştirme Genel Müdürlüğü’nün ARAŞTIRMA BÖLGESİ İLE İLGİLİ SORULAR başlıklı; Nüfus, Topografik ve Coğrafi Durum, Konut Durumu, Eğitim Durumu, Sağlık Durumu, Ekonomik Durum, Sosyal Faaliyetler ve Hizmetler, Sosyal Bilgiler, Tarihi Bilgiler-Biblioğrafya konularındaki anket formları uygulanarak işe başlanmıştır.

Bir aylık araştırma süresi içinde köylülerin köy-mezra-yayla ve kent alanlarında dağılmış olmaları “kaynak kişi’ niteliğindeki köylülere ulaşma güçlüklerini getirmiştir.

Çalışmanın kapsamı; Köylerdeki sosyo-ekonomik ve kültürel yapı ve ilişkilerin yanında, köylülerin davranışsal eğilimlerinin belirlenmesi olarak sınırlandırılmıştır.

Köylerde bir ay süreyle ‘alan araştırması’ yapılmıştır. Her yaş grubundan yüzlerce kişi ile görüşülmesinin yanında; kadınlarla da mülakatlar yapılmıştır. Altı köye de gidilerek ‘grup sohbetleri-tartışmaları’ gerçekleştirilmiştir.

Konaklama, Camili Köyü’nde Bir ev pansiyonunda; ulaşım, ihtiyaç duyulduğunda köylülerin araçları kiralanarak, mezralara ve yaylalara da ‘yerli kılavuz’ eşliğinde çıkılmıştır. Bir ay boyunca hava çokça kapalı-yağışlı olmasına rağmen Halk kültürü ve genel görüntü fotoğrafları çekimi gerçekleştirilmiştir.

II. ÇALIŞMANIN AMACI VE HEDEFLERİ

Proje alanı içinde kalan köylerde, köylüler orman alnı içinde  yaşamaktadır. Geleneksel üretim şekli ve ilişkileri bakımından doğaya bağımlılık söz konusudur. İdeal bir DOĞA KORUMA projesi ‘doğal ve kültürel’ kaynakların korunması ekseninde olanıdır. Söz konusu alandaki köylülerin alışkanlıklarının-geleneklerinin-inançlarının-kabullerinin iyi analiz edilerek yöresel/kırsal kalkınma uygulamalarını bu doğrultuda gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Alandaki sosyal değerlendirme çalışmaları, mevcut kültürel yapının korunduğu, köylülerin ekonomik düzeyinin yükseldiği; böylece köylülerin doğaya duyduğu gereksinimlerinin azaldığı bir düzeneğin sağlanması  ve arazi baskı düzeyinin ortaya çıkartılmasını  amaçlamaktadır.

III. TEMEL  BULGU KONULARI

A. Gelir ve kazançlar

Camili Köylerinde hayvancılık, süt ürünleri, bal, fındık, gibi ürünler köylülerin doğrudan para kazandığı geçim faaliyetleridir. Diğer tarımsal ürünler de(mısır, fasulye vb.) ihtiyaçları oranında ürettikleri gıdalardır.

Macahel de halk,  ihtiyaçlarını geleneksel tarım ve hayvancılıkla karşılamakta, sosyo-ekonomik açıdan aralarında uçurumlar olmadan yaşamaktaydı. Son 5-10 sene içinde yaşam standartlarının çeşitlilik arz ettiği görülmektedir. (fındık, arıcılık vb.)

B. Mülkiyet

Proje alanındaki altı köyde mülkiyet için Köy-Muhtar senedi geçerlidir. Bu senetle arazi alınır-satılır. Vatandaşlar arasında bu senetler geçerlidir. Arazisi olmayan aile yoktur. Ormanlar ŞİFAHİ olarak sülaleler arasında bölünmüştür. Her aile ihtiyaçlarını kendi bölgesinden karşılamaktadır. Kimse başkasının bölgesine girememektedir. HALK HUKUKU içinde gelişen bu pratik Camili ormanlarını koruyan en önemli etkenlerden biridir.

C. Doğal kaynak kullanımı,
G.  Doğal kaynak kullanımı ile ilgili bilgi, yaklaşım ve uygulamalar,

Alanda Uğur ve Efeler dereleri kolları ile birlikte önemli su kaynaklarıdır. Bütün Macahel’de (köyler-mezralar-yaylalar) su kaynaklarının zenginliği dikkat çekmektedir. Tarım arazisinin sınırlı  ve yörenin genelde yağışlı olması nedeniyle sulu tarım söz konusu değildir. Balıkçılık ve enerji üretimi için değerlendirilemeyen Macahel dereleri de henüz boşa akmaktadır.

Camili Havzasında bulunan kaynak suları yöre ekonomisine “su dolum tesisiyle’’ istihdam sağlayacak niteliktedir. Bu konuda  su kalitesi ve potansiyelini ortaya çıkartacak fizibilite  çalışması yapılmalıdır.

Ormancılık yörenin ekonomik yapısına doğrudan katkıda bulunabilecek bir etkinlik alanı değildir. Bu durum arazinin son derece engebeli olmasının ormancılık çalışmalarının gerektirdiği orman yollarının yeterince yapılamamasının bir sonucu olarak değerlendirilebilir

... yöredeki köylüler çevrelerindeki ormanlardan “özel mülkiyet” düzenini çağrıştıran bir yaklaşımla yararlanma geleneklerini sürdürmektedir: Köylüler, çevrelerindeki ormanları herhangi bir hukuksal dayanak olmaksızın aralarında paylaşmıştır ve “kendi mülkiyetlerinde bulunan”ormanları hem korumakta ve hem de bir anlamda işlemektedir.Sözgelimi hayvanları otlatmakta ya da hayvanları için yapraklı dal kesmekte, ısınma ve pişirme ile yapılarının yapımı ve onarımı için gereksinme duyduğu odunu bu ormanlardan sağlamaktadır. Köylüler kendi yararlarına uygun gördükleri bu düzenin orman kadastrosu yapılmasıyla bozulabileceği kaygısını taşımaktadır.

Bitki çeşitliliği ili dikkat çeken alanda pek çok bitki türünün, geleneksel hayat içinde HALK HEKİMLİĞİ için kullanılmış olması gerekmektedir. Zaten içine kapalı olan bölge insanlarının da kendi sağaltma yöntemleri olmalıdır! Bu konu ancak HALK HEKİMLİĞİ bağlamında yapılacak derleme çalışmaları ile ortaya çıkabilecektir. FARMAKOGNOZİ için Camili havzasında bir rezervin olduğu öngörülmelidir.
 

D. Organizasyon ve işbirliği,
H. Köy düzeyinde doğal kaynak kullanımı üzerindeki dış etkiler, Doğal kaynak kullanımı ile ilgili bilgi, yaklaşım ve uygulamalar,

Proje alanındaki köylerde, yaşam şekli içinde dayanışma esastır. Bugün geçmiş yıllara oranla azalmasına rağmen İMECE geleneği vardır. Köy-yayla  hayatında bütün işlerde bu uygulama görülür. Ev, ahır, merek, bagen(selender); çayır biçme, mısır çapası; ot taşıma vb.

Proje alanı içindeki altı köyde bulunan organizasyonlar:

Düzenli Köyü:Düzenli Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi,İsmail Balcı Alabalık Tesisleri,

Camili Köyü:Camili Çevre Koruma Derneği,Macahel Arıcılık Ano. Şti,.Tema Vakfı Eğitim ve Konaklama Tesisi

Uğur Köyü:Uğur Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi,Aydın Arıcılık Ltd. Şti.,

Maral Köyü:Maral Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi,Saf Kafkas Arıcılık Ano. Şti.,

Efeler Köyü:Efeler Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi,

Kayalar Köyü:Kayalar köyü düzeyinde resmi ve gayrı resmi bir organizasyon bulunmamaktadır.
 

E. Güç ve karar verme yapıları

Proje alanı içindeki altı köyde vatandaşlar ataerkil yapı içinde, kan bağına dayalı bir yaşam disiplini olan “sülale” hayatı sürmektedirler. Sülale hayatı; Halk Hukuku bağlamında kendi çözümlerine ulaşmış bir yaşam disiplinidir. Bireylerin davranışları akrabalarını, dolayısıyla da sülalesini bağlayacağı için bir kişi ya da grubun lider olması durumu yaşanmamaktadır! Bunun yanında Yaşlı, eğitimli, bilge kişilerin düşünceleri önemli görülmektedir.

Köylerde muhtarların resmi iş-işlemler dışındaki faaliyetlerde diğer vatandaşlar kadar etkili oldukları vurgulanmalıdır.

Köylüler arasında ekonomik, toplumsal ve kültürel temellere dayalı, anlamlı düzeyde bir tabakalaşma bulunmamaktadır: İçinde yaşanılan doğal koşullarında etkisiyle köylüler “aynı kaderi paylaşan” bir bütünün parçaları olarak ilişkilerini sürdürmektedir. Köylüler arasında, yöredeki temel üretim aracı olan toprak başta olmak üzere kaynakların paylaşımı ve dolayısıyla da üretimin ve tüketimin nitelik ve niceliğinden kaynaklanan bir sınıflaşma yaşanmamaktadır.

F. Geçim iyileştirme stratejileri

Köylüler henüz kendi gelişme perspektifleri için -en iyi bildikleri- tarım ve hayvancılık alanlarında planlamalar yapmaktadır. Aynı zamanda EKOTURİZM konusunda bilgilenen köylülerin, turizm sektörünü de bir kalkınma alternatifi olarak değerlendirdiklerini vurgulamak gerekmektedir.

Köylülerin kalkınma girişimlerini kendilerinin yürütmeye hazır olmadıkları gözlemlenmiştir. Bu tür faaliyetlerin -kesinlikle- doğrudan ya da dolaylı olarak ""kamu ciddiyeti"" içinde gerçekleşmesinin gereği açıktır.

SEBZECİLİK

Zorlu doğa şartlarına sahip olan Macahel pek çok etkinlik için olanak tanımamaktadır. Ancak yöreye ulaşımın sorun olmadığı ilkbahar-yaz döneminde gerçekleşen sebzecilik için bir engel bulunmamaktadır. Sebze üretimi henüz kendi ihtiyaçlarını karşılayacak düzeylerde yapılmaktadır. Arıcılık faaliyetlerinin yaygın olmasından kaynaklı Tarımsal faaliyetlerde kimyasal gübre kullanılmamaktadır. Buna dayalı olarak yörede geleneksel yöntemlere dayalı organik tarım yapılmaktadır. Yörede, pek çoğu aşağıda sıralanan sebze türleri yetiştirilmektedir. Bu ürünlerin bazılarının pazar değeri yüksektir.

Fasulye, kabak, mısır, patates, salatalık, domates, biber, lahana, patlıcan, marul, soğan, pırasa, reyhan, nane, maydanoz, kinzi, sarımsak vb. Türlerin yörede yetiştirildiği tespit edilmiştir.Özellikle fasulye, mısır ve kabak çekirdeği ticari anlamda değerlendirilebilecek ürünlerdir.

Seracılık ve konserve/turşu imalatının ticari anlamda Artvin’de yapılmadığı da göz önünde bulundurulunca: Macahel’de organize edilecek ""sebze"" tarımının yörenin kalkınma dinamiklerinden biri olduğu öngörülmelidir.

Yukarıda sıralanan sebzeleri işleyen bir düzenek içinde konserve ve turşu imalathanelerinin yapılması önemli bir ticari açılımdır.
 

MEYVECİLİK

Bitki çeşitliliği ile tanınan yörede pek çok meyve türü yetişmektedir. Buna rağmen meyvecilik henüz ticari düzeylerde değildir.

Eski dönemlerde yörede üretilen meyvelerin Batum’a götürülüp satıldığı ""halk hafızasında"" mevcuttur.

Yörenin -olası- tarım ekonomisi içindeki değeri ""organik""  nitelendirmesi ile ölçülerek katlandığına göre, meyvecilik de kalkınma olanaklarından biri olarak görülmelidir.

 Elma, şeftali, kiraz, armut, ceviz, çilek, erik, vişne, ayva, incir, kestane, böğürtlen, fındık, üzüm, ayı üzümü vb. meyveler yörede yetişmektedir.

Yörede henüz tarımsal ürünlerin muhafaza edileceği bir soğuk hava deposu bulunmamaktadır. Bu sağlanırsa piyasaya yıl boyunca ürün sunulabilecektir. Reçel/Marmelat ve pekmezin de yöre şartlarında üretilmesi için atölye düzenekleri sağlanmalıdır.

Ceviz: Cevizin anavatanının Kafkasya olduğu bilinmektedir. Bu durum macahel’de ki Ceviz ağacı varlığında görülebilir. Vatandaşların hava şartları nedeniyle cevizin son yıllarda ""don"" yaşadığını ifade etmelerine rağmen, aşılı ceviz yörenin tarım olanaklarından biridir.

Fındık: Macahel fındığının pazar olanaklarının olması vatandaşları son 5-10 yıldır yaygın olarak fındık üretmeye sevk etmiştir. Camili ’de fındık üretimi işleme tesisi yapılabilecek potansiyel  görülmektedir.

Kestane: Yörede aşılı kestane üretimi ile ""meyve"" olarak kestane üretiminin artırılması sağlanabilir, kestane işlenerek ""kestane şekeri"" imalatının gerçekleştirilmesi olanaklı görülmektedir.

Şarap: Ticari amaçlı şarap imalathanesi oluşturulabilir. Üzüm bağları/ormanları ile üretilecek özellikle siyah kokulu üzüm (adesa) şarabı üretilebilir.

Likör: Kaliteli ve ucuz olduğu bilinen Türk likörünün uluslararası alanda da tutulduğu bilinmektedir. Yörede özellikle, çilek, böğürtlen, ayı üzümü gibi meyvelerden üretilecek olan likörün ticari değerinin olduğu bilinmelidir.

HAYVANCILIK

Yörede tarihi süreç içinde ""halk ekonomisinin"" hayvancılığa dayandığı bilinmektedir. Eskilerde her ailede -çok sayıda- büyük baş, küçük baş ve kümes hayvanları olurmuş!Bugün ise; göç hareketlerine hayvancılığın pazar olanaksızlıklarının eklenmesi nedeniyle yörede hayvancılık gerilemiştir. EĞER ULAŞIM YOKSA ORADA HAYAT TA YOKTUR.

Macahel'de her ev müstakil olarak ahır/merek ve bagen (selender) düzeni içindedir. Kırsal/yöresel kalkınma bağlamında yörede ""süt ve süt ürünleri"" üretimi ve pazarlaması çalışmaları yapılmalıdır. Çok süt veren ve ahırda beslenen ineklerle bu sağlanabilir. Adına belki ""ahır ya da süt inekçiliği"" diyebileceğimiz bu faaliyet köylülerin bütününe hitab eden bir faaliyettir.

Balıkçılık: Bölgede kırmızı benekli doğal alabalık türü yetiştirilmelidir. Kırmızı benekli alabalık yörenin karakteristik (simge) özelliklerinden biri olarak önemlidir. Bu tür balıkçılığın sürümü yavaş olsa da değerlendirilmesi gerekir.

Arıcılık: Yörede geleneksel yöntemlerle binlerce yıldır arıcılık yapılmaktadır. Son yıllarda ana arı üretimi ve kara kovandan fenni kovana geçmek suretiyle arıcılık faaliyetine hız verilmiştir.

Macahel’de sadece ana arı değil, bal üretimi de desteklenmelidir. Bazı kişiler ana arı, bazıları bal, bazıları da her iki şekilde üretim yapabilmelidir.Yöredeki arıcılık için ""ıhlamur ağacı"" dikme kampanyası çalışmaları başlatılmalıdır.

Kümes hayvancılığı: Kümes hayvancılığı proje alanında eksikliği yaşanan, ticaret olanakları olan bir faaliyet olarak görülmektedir.

EKOTURİZM

Camili Havzasındaki altı köyde yaşayan köylülerin kalkınması ve doğanın korunması bağlamında yapılacak olan en geçerli organizasyonun iyi planlanmış ve uygulanmış DOĞA TURİMİNDEN geçtiği kabul edilmelidir. Tarım ve hayvancılık gibi geleneksel üretim şekilleri EKOTURİZM in ihtiyaçlarına göre düzenlenmelidir.

Bir yörede turizmi destekleyen temel unsurlardan biri de HALK KÜLTÜRÜDÜR. Halk kültürü içinde özellikle el sanatları, halk müziği, halk dansları, halk mutfağı, geleneksel mimari gibi alanlar turizm dinamikleridir.

Yörede Ağaç işlerinin ileri örnekleri mevcuttur. Köy ve yayla evleri ahşaptandır. Sepet, kaşık, hedik ve çeşitli maketler kolaylıkla üretilmektedir. Aynı şekilde kilim, şal başta olmak üzere; yazmalar, çoraplar vb. örneklerde de görüldüğü gibi dokumacılık ta bir zanaat olarak karşımıza çıkmaktadır.Yörede Kafkas ezgi ve danslarının bütün karakteristik özelliklerine rastlanmaktadır. Çok sesli halk koroları da yöre müziğinin özgün yanlarından biridir.

Yöre bitki çeşitliliğinin yanında yaban hayatı bakımından da zengindir. Proje sahasında pek çok yabani tür yaşamaktadır.

Camili köylerinin yaylaları da ancak masallarda olduğu sanılan güzellikte yerlerdir! Köylerden çıkıldıkça; yol boyunca görülen dereler, ormanlar, göller, dağlar gibi doğal güzelliklere folklorik zenginlikler de eklenince yukarıdaki tespitin doğruluğu anlaşılmaktadır.

Türkiye’de değişik bölgelerdeki yaylalarda görülen betonlaşma gibi doğayı tahrip eden unsurlar henüz Camili yaylaları için söz konusu değildir.

Eskilerde 70-90 hanenin çıktığı yaylalara bugünlerde 30-35 hane çıkmaktadır. Değerlendirmenin başlarında ortaya koyulduğu gibi yöre sürekli göç vermiş, nüfus göçe bağlı olarak sürekli azalmıştır.

Yörede yayla geleneği azalmış olabilir; ancak mevcut yaylalar ve yayla temelleri ekoturizm bağlamında yayla turizmine kazandırılmalıdır.

Yörede organize edilecek ekoturizm faaliyetinin yanında tarım ve hayvancılığın de yeni boyutlara taşınması sadece Macahel'de yaşayanlar değil, gurbete çıkmış olan pek çok Macahel’ li için de önem taşımaktadır.

V. SONUÇ VE DAHA SONRA YAPILACAK ÇALIŞMALAR İÇİN ÖNERİLER

Yılın önemli bir kısmı dış dünya ile bağlantısı kesik olan Camili Köyleri ve Batum arasında karayolu bağlantısı kurulması köylülerin yaşamını ekonomik-sosyal açılardan kolaylaştıracaktır. Alanın “askeri bölge” özelliğinde olduğu hesaba katılarak, ilgili kurumlarla söz konusu karayolu bağlantısının sağlanması yönünde çalışmalar başlatılmalıdır. Aynı şekilde kış ayları için Türkiye-Gürcistan arasında Macahel’den geçiş kolaylığı sağlayan çözümler üretilmelidir ( PASAVAN  geçiş ) Yöre halkının beklentileri de bu doğrultudadır.

Camili Köyünde, “doğal hayatı koruma” çalışmalarının yükseldiği bir dönemde Resmi/gayrı resmi girişimlerle betonarme binaların yapılıyor olması da dikkat çekmektedir! ( Okul, Tema Konukevi Askeriye )

Hayvancılık için Pazar dönemi olan Mart-Nisan aylarında Camili yolları kapalı olduğundan hayvanların satılması mümkün olmamaktadır.

Doğal güzellikleri ile dikkat çeken Camili Köylerinde: Çatıları saran metal tabakalar “görüntü kirliliği” oluşturmaktadır. Yöredeki ormanlara zarar vermeden, doğaya uyumlu görselliği olan malzemenin kullanılması köy ve yayla evlerinin değerini katlayacaktır.

Yöredeki ormanlarda bulunan “anıtsal” nitelikteki ağaçlar tespit/tescil edilmeli, bu ağaçlara giden doğal yapıya uygun patikalar yapılmalıdır.

Yörede otomatik telefon dönemine girilmiştir. Ancak, hava şartlarına bağlı olarak uzun sürelerle telefon kesintileri yaşanmaktadır. Aynı şekilde elektrik kesintileri de kış aylarında köylüleri büyük sıkıntılara sokmaktadır. Bu hizmetlerin yılın tamamında kesintisiz çalışması sağlanmalıdır. Havza içerisinde elektrik kesintilerine dair TEDAŞ  Artvin İl Müdürlüğünün Üst kurumlarıyla yaptığı yazışmada; havza içerisinde elektrik üretiminin yapılması açıkça belirtilmiştir. ( Rapor Ekte sunulmuştur)

Camili Havzasındaki altı köye hizmet veren  Camili Sağlık Ocağı’nda yöre halkı sürekli personel bulunmadığından yakınmaktadırlar. Sağlık ocağının personel ve teknik açıdan yeterli durumda çalıştırılması sağlanmalıdır.

Camili İlköğretim Okulunda sürekli görev yapabilecek öğretmenlerin atanması gerekmektedir.
Havzadaki altı köye hizmet veren Camili İlköğretim Okulu yeni-çağdaş hizmet binasına kavuşmuş bulunmaktadır. Ancak kış ayları için zorunluluk olan “yatılı” kısmı henüz yapılmamıştır. Uzak köylerden Camili Köyü’ndeki okula gezen çocukların kış aylarındaki mağduriyeti yatılı okul imkanıyla giderilebilecektir.  Yörede kız çocukların okula gönderilmesi için erkek çocuklar ile aralarında hiçbir ayrımın söz konusu olmadığı da vurgulanmalıdır. Okulun fiziksel yapısının bitirilmesine karşın tam anlamıyla ‘’eğitim öğretim’’ koşulları oluşmamıştır.

Yörede yaşayan köylülerin yöreye özgü bir sağlık problemleri bulunmamaktadır. Ancak zor doğa şartlarında yaşayan köylüler için genel sağlık sorunlarının geçerli olduğu bilinmelidir. Yolların kapalı olduğu kış aylarında acil hastaların kızakta ve insan sırtındaki mağduriyeti de bilinmektedir. Belki ASKERİ olanaklarla da kışın bir AMBÜLANS HELİKOPTERİN Camili havzasında bulundurulması için çalışılmalıdır.

Yörede yaşayan köylülerin ısınma ve pişirme ihtiyacı için yakacak olarak ormanlardan yararlandığı bilinmektedir. Camili Havzasındaki derelerden elektrik üretilmesi ve köylülere ücretsiz dağıtılması durumunda  ormanları koruma yolunda büyük bir ilerleme sağlanmış olacaktır.
 

Bölgedeki köylerde kanalizasyon ve diğer evsel atıkların depolandığı yapılar evlere eklenmelidir. Bazı vatandaşların kendi imkanları ile bu sorunu başarılı bir şekilde, muhafazalı çukurlar kazarak sağladığı tespit edilmiştir. Aynı şekilde Çöp konusu da henüz her evin kendi çöpünü imha ettiği düzeydedir. Köylerde çöp sorunu için de planlamanın geliştirilmesi gereklidir.
Camili köylülerinin kalkınması için yukarıdaki bölümlerde değinildiği üzere; TARIM-HAYVANCILIK VE EKOTURİZM üçgeni akla gelmelidir. Tarım ve hayvancılık ta turizm sektörünün ihtiyaçlarına göre planlanmalıdır.

Bir insanın kendisini gerçekleştirebilmesinin ilk aşamaları yeme-içme-barınma-emniyet ihtiyacıdır. Bu ihtiyaçlar giderildikçe kişi SOSYALLEŞME ve nihayetinde de KENDİSİNİ GERÇEKLEŞTİRME aşamalarını başarır. Bu bağlamda yukarıda sıralanan ihtiyaçlar giderildikçe Camili Köylüleri BİYOYOJİK ÇEŞİTLİLİK VE DOĞAL KAYNAK YÖNETİMİ bağlamında kendilerini gerçekleştirebileceklerdir.

Köylülerin iletişime açık olduğu, demokratik, yol gösterici, samimi olunduğunda tüm misafirperverliklerini yansıttıkları  ilk  sosyo-kültürel tespitlerdir.
 

******** Macahel’de tarafımdan hazırlanan sosyo-ekonomik analiz çalışmasını gerçekleştirmek için alanda geçirdiğim 43 günlük sürede  Halk Kültürüne yönelik derleme çalışmaları da yapılmıştır.
Halk Edebiyatı, Halk Mimarisi, El Sanatları, Halk Mutfağı, Halk Ekonomisi, Geçiş Dönemleri(Doğum,çocukluk,sünnet,evlenme,askerlik,günlük hayat,cenaze gelenekleri), Halk Müziği,Halk Hekimliği konularından oluşan MACAHEL HALK KÜLTÜRÜNDEN DERLEMELER dosyası hazırlanmıştır.Fotoğrafları ile gerekli grafik tasarım-dizgi işlemleri yapılarak basılması planlanmaktadır.

Web Yönetiminin Notu: Bu rapor, www.gef-2.org'dan aynen alınmıştır.